Als ik jullie mailtjes mag geloven, zijn jullie enorm benieuwd naar mijn ervaring met een maand zonder social media. Op Insta, LinkedIn en Facebook hield ik voor het eerst sinds het ontstaan van social media – ik was op Hyves al actief – een maand lang mijn digitale mond en blijkbaar viel dat op!
In deze blog neem ik je mee in hoe dat was. Hij is vrij lang, hopelijk kan jouw door-social-media-kapot-gemaakte-brein dat aan qua concentratie. Zo niet, scroll omlaag omlaag voor de conclusie!
Mijn ervaring met een maand zonder social media
De dag voor ik start aan mijn maand zonder social media, scroll ik nog even door Instagram alsof mijn leven ervan hangt. Als een roker die weet dat stoppen beter is. Die vastberaden is er op 1 januari ook écht mee op te houden, maar op oudejaarsnacht nog even dwangmatig 3 pakjes wegpaft.
Ik droom dat een lieve, oude bekende van me – laten we haar Maxime noemen – zelfmoord heeft gepleegd en word huilend wakker.
‘Ik volg Maxime niet op social media omdat er teveel leuke mensen zijn,’ snik ik tegen mijn vriend O.. ‘Maar als ik haar wel had gevolgd en gewoon online was gebleven, had ik misschien opgemerkt dat het niet goed met haar ging en iets kunnen doen!’
Maxime is helemaal niet dood, verzekert O. me.
Ik hou me in om Maxime niet te WhatsAppen en stevig uit te vragen hoe het met haar gaat.
Weet je wat het is?
Natuurlijk weet ik dat ik geen superheld ben en dat ik ook niet eindverantwoordelijk ben voor hoe anderen zich voelen. Maar ergens voelt het toch alsof ik online iets kan betekenen.
Terwijl ik in de tijd dat ik offline ben, juist óók iets kan betekenen. Sterker nog, een vriendin van ons stapte deze zomer echt uit het leven en ergens heb ik me toen ook afgevraagd ‘hadden we meer contact met haar moeten hebben?’.
Voor mijn ouders is het heftig. Ze missen mijn stories, maar vooral: als ik bij ze langs kom (eigenlijk om Gooische Vrouwen te kijken), praat ik ze bij. Met een 4 uur durend monoloog. Onafgebroken. Vooral mijn moeder is gesloopt.
Tijdens mijn maand zonder social media, fiets ik op een middag rustig naar de visboer.
Nadat ik mijn bestelling heb doorgegeven, maak ik een praatje met de andere mensen die wachten op hun lekkerbekje of haring. Als ik terugloop naar mijn fiets, zie ik een vrouw lopen met een prachtige, paarse, fluwelen jas. ‘Oh, wat ziet u er prachtig uit,’ zeg ik. Ze glimlacht terug.
Als ik thuiskom, lunch ik voor het eerst sinds we in dit huis wonen helemaal alleen aan de eettafel. Ik kijk door het raam naar de tuin, hoe de blaadjes bewegen en bloemknoppen uitkomen. Terwijl ik Kroepoek (de poes) wegduw, omdat ze eigenlijk vol interesse mijn bakje kibbeling wil komen besnuffelen, realiseer ik me: mijn leven is al jaren niet meer zo als nu.
In gezelschap van anderen is social media geen probleem en speelt het geen enkele rol. Maar wanneer ik in mijn eentje ben, duik ik toch vaak in mijn social mediabubbel. Niet alleen thuis op de bank terwijl ik in mijn eentje lunch, maar tot mijn schaamte ook als ik van mijn fiets naar de supermarkt loop.
Omdat het op social media, of nouja, op Instagram dan, gezellig is, liefdevol en grappig. In tegenstelling tot de boze buitenwereld. Maar hoewel er een hoop stront aan de knikker is op de wereld, is mijn directe omgeving eigenlijk helemaal geen boze buitenwereld. Hier is juist veel moois wat ik niet wil missen.
Een aantal keer installeer ik Instagram tijdelijk. Om even terug te kijken op mijn maand zodat ik mijn maandoverzicht kan schrijven, om iemand een compliment te sturen en om de stories van mijn mede-‘verwondernemers’ te zien na ons dagje Efteling.
Als de app eenmaal op mijn telefoon staat, wordt het weer lastig: ik krijg reclame van een ‘Beautybox’ die ik niet nodig heb maar gelijk wil bestellen en voor ik het weet zit ik toch weer drie kwartier te scrollen zonder dat ik achteraf echt weet wat er nou zo interessant was.
Ik heb altijd een zwak gehad voor post en techniek.
Vroeger, als de brievenbus klepperde, rende ik meteen om te kijken of er iets leuks was. Misschien kwam dat omdat ik ooit twee jaar lang brieven schreef met mijn vakantievriendje, maar ook de folders van Yves Rocher – vol met grasvakjes en geurtesters – lieten mijn hart sneller kloppen. Heerlijk.
Diezelfde adrenaline kreeg ik ook van techniek. Kleine apparaatjes vol verrassingen en mogelijkheden. Zelfs toen de Nokia 3310 nog hip was, kon ik al uren in bed liggen met mijn telefoon. Gewoon lekker door alle instellingen bladeren en alle polyfone beltonen beluisteren.
Social media is wat dat betreft het beste van beide. Allerlei verrassende functies, onverwachte berichtjes en ladingen adrenaline en endorfine.
Maar als ik erop terugblik, voelt het ook vaak zo:
Ik heb iets slims bedacht: als ik iets wil delen, neem ik direct een spraakopname op. Zodat mijn goede ideeën, inzichten en anekdotes niet verdwijnen.
Trouwens, ik vermoed dat mijn ‘deeldrang’ ook voortkomt uit het feit dat ik een slecht geheugen heb. Content maken zorgt niet alleen dat ik dingen verwerk, maar ook dat ik gebeurtenissen niet vergeet.
Eerder had ik daar eens over met een ondernemer, die zei heel slim:
‘Maar Anne, als jij met je beste vriendin in gesprek bent en wijze dingen zegt, wordt dat óók niet vastgelegd. Het is dan toch alsnog waardevol op dat moment zelf? Ook als je het daarna vergeet?’
En dat zal allemaal best. Maar toch vind ik het fijn om af en toe terug te kunnen blikken. Dus die opname-app (ik gebruik ‘Just Press Record’, die transcribeert ook meteen) hou ik erin.
Al snel merk ik iets interessants op. Dingen waar anders ik niet aan begonnen was omdat ik ‘geen tijd’ had, of die ik anders waarschijnlijk had afgezegd omdat ik ‘geen tijd’ had, doe ik nu wel.
- Ik wandel een uurtje met mijn schoonzusje in het bos.
- Bezoek met mijn moeder een vriendin van haar, een hele lieve vrouw die ik al mijn hele leven ken en dit jaar helaas weduwe werd.
- Ik ga naar de klimhal met een ‘soort vriendin’ (dat klinkt onvriendelijk, maar ze voelt als een vriendin, alleen ken ik haar nog niet zo lang).
- Bel met andere vriendinnen, soms wel meer dan een uur!
- Terwijl mijn vriend pizza haalt, neem ik ineens de tijd om kaarsjes aan te doen en romantische muziek aan te zetten.
- Ik ga naar een borrel met allerlei andere voice-overs en stemactrices.
- Nadat ik in de ‘Danse Macabre’ in de Efteling ga, duik ik 2,5 uur in de bladmuziek om ‘em vertraagd af te spelen, de complexe ritmes te begrijpen en gewoon te analyseren hoe het stuk in elkaar zit.
Sommige dingen veranderen niet. Ik dacht bijvoorbeeld dat ik door deze maand zonder social media ineens meer behoefte zou hebben aan sporten, buiten zijn of uitgebreid koken. Maar het is niet zo dat social media die drang onderdrukt, ik héb de drang gewoon niet, haha.
In plaats van Instagrammen in mijn hoekje op de bank, blog ik nu meer en kijk ik veel Gilmore Girls op de bank.
Als ik Facebook heel even open – ik mag 1x per week kijken in de groepen waar ik lid van ben, zodat ik bijvoorbeeld oproepjes voor voice-overs zie – krijg ik het ineens benauwd.
Wat als ik niet meer… als ik er niet meer toe doe? Als mensen ontdekken dat ze me niet missen? Als ik eigenlijk geen toegevoegde waarde heb?
Maar ook: wat als ik niet genoeg publiek krijg voor mijn werk?
Is het toeval dat mijn zangavonden de laatste tijd – terwijl ik nog online was – 3 maanden achter elkaar waren uitverkocht? En de zangavond deze maand – nu ik offline ben – nog niet eens voor de helft is uitverkocht?
Ik schijt een beetje in mijn broek.
Een van de dingen die me steeds meer tegenstond op social media, was een soort ‘sociaal perfectionisme’ waar ik last van had. De druk voelen van het liken van en reageren op berichten van mensen die ik graag wil helpen. (Want met een like ‘boost je hun algoritme’ en ik ken gewoon veel awesome mensen die ik meer bereik gun.)
Grappig en tragisch genoeg, zit dat sociale perfectionisme in mij.
In mijn maand zonder social media verplaatst het dus gewoon van online naar offline. Zeker in de eerste weken denk ik dagelijks ‘misschien moet ik die eens bellen’ of ‘vriendin X. vindt het vast fijn als ik aanbied om blablabla’.
Dat vind ik lief en goed hoor, om te kijken naar je omgeving en iets te willen betekenen voor anderen. Maar ik neig toch naar teveel invullen voor een ander en daardoor druk op mezelf leggen. Terwijl ik ook vaker mag uitgaan van waar ik behoefte aan heb en welke mensen ik wil spreken.
Ik blog weer veel meer en dat is fijn.
Waar me na het posten op social media af en toe toch een onrustig bekruipt – alsof iets in mij toch benieuwd is naar of en hoeveel en wat voor externe bevestiging komt – heb ik na het publiceren van een blog alleen maar een voldaan gevoel. Het is rustiger, minder opwindend, vrediger. Gezonder, denk ik.
(Tenzij ik er beter mee om zou leren gaan, met social media. Maar dat is lastig, niet omdat er iets mis is met mij, maar omdat social media platforms er alles aandoen om het zo verslavend mogelijk te maken.)
Een vriend (oké, niet met een vriend, ik bedoel eigenlijk ChatGPT, maar ik vind het een beetje gênant dat op te biechten) vat mijn probleem samen:
‘Wat is belangrijker: snelle groei via social media of een rustiger leven waarin je trouw blijf aan je waarden?’
Ik hou van snel en ik hou van groei. Maar als ik echt moet kiezen, blijf ik natuurlijk liever trouw aan mezelf. Dus dan maar geen social media strategie. Misschien blijf ik wel gewoon weg.
Terwijl ik met mijn nichtjes in de Efteling ben – volgens mij ben ik tijdens Slowvember trouwens ook meer in de Efteling dan ooit – denk ik niet ‘zou er nog iemand gereageerd hebben op mijn laatste post’ en ook niet ‘oh toch even een foto van de Pagode maken voor straks op Insta’. Het is rustiger.
In de blog van Romy lees ik:
Eigenlijk is ‘nee’ zeggen heel logisch. Je wijst daarmee een ander niet af. Je geeft alleen inzicht in jouw agenda en mogelijkheden.
En dat vind ik heel mooi. Afgelopen jaren krijg ik steeds vaker lieve mensen in mijn DM die af willen spreken en ik vind het vreselijk rot om die teleur te stellen. Het voelt vaak alsof ik ze afwijs, ze het idee geef dat ze niet bijzonder of leuk genoeg zijn.
Zoals met alles, sla ik ook in dit project even door.
Ineens wil ik zo ‘slow’, dat ik zoek naar een platenspeler en typemachine. En retro telefoon, radio en polaroid camera.
Gewoon weer de tijd nemen voor muziek, zoals ik in de auto steeds vaker doe met mijn 9 cd’s uit de kringloopwinkel. Heel anders Spotify gebruiken en meteen een ander liedje aanklikken, als de eerste 10 seconden me niet meteen aanspreken. Of door een akkoordprogressie ineens aan een ander liedje denken en dát dan willen horen en toch overwegen om – al rijdende in de auto – heel snel even de titel in te tikken.
Voor die typemachine, telefoon, radio en polaroidcamera heb ik eigenlijk geen argumenten. Behalve dat dat er romantisch uitziet.
Ik bedoel, kijk nou… (Niet klakkeloos bestellen, maar wilde het gewoon laten zien.)
Bekijk nu op:
Bekijk nu op:
Ik vergelijk me minder met anderen in november. Ik denk geen moment ‘goh, zou ik niet ook 10K per maand moeten verdienen’ en ook niet ‘zal ik toch wimperextensions nemen’. (Dat laatste heb ik ooit gehad, was een week mooi en daarna ellende en koste klauwen met geld.)
Sowieso is het lekker om niet zo vaak gepolijste en gefilterde gezichten van anderen te zien. En het is ook lekker om mijn eigen gezicht niet zo vaak te zien.
Na een borrel (of nouja, voor mij een groene iced tea) met leuke mensen, rij ik verward naar huis. Moet ik deze nieuwe contacten nu… Loslaten? Ze niet gaan volgen op socials?
Maar ze zijn leuk. Ik wil niet dat ze eenmalig in mijn leven waren. Maar als ik in contact blijf, kan ik misschien weer geen maat houden.
Door social media bestaat afscheid nemen eigenlijk niet meer. Dat vind ik er zo geweldig aan. En zo zwaar.
30 november. De laatste dag. Het voelt spannend, alsof morgen een soort eerste werkdag is na een maand vakantie. Terwijl ik weet dat ik de vakantie ook kan verlengen. Dat ik ook gewoon offline kan blijven.
Ik twijfel. Want ik heb het, bij vlagen, ook gemist. De impulsiviteit van iets binnen 1 minuut met de buitenwereld kunnen delen, polls uitzetten, mensen met video mee nemen in een verhaal. De leuke contacten die ik dankzij socials vond, waarvan sommige echt zijn uitgegroeid tot vriendschappen. De kattenfilmpjes.
Maar als er iets duidelijk is geworden deze maand, is het wel dat social media door de jaren heen toch een te grote rol is gaan spelen in mijn leven. Dat het te veel invloed heeft op mijn mentale rust, het vermogen om ‘in het hier en nu te zijn’, hoe ik mijn tijd doorbreng en hoe verbonden ik me voel met mijn omgeving. En dat moet anders.
Ik wil niet meer terug naar hoe het was. (En heb ook een plan bedacht om dat te voorkomen.)
Houdoe en liefs,
Anne
Dit klinkt heel onaardig: iedereen kan gemist worden. Dat wil niet zeggen dat we je niet zullen missen. Het is meer een kwestie van niet willen dan niet kunnen. Mijn gevoel is steeds: ik leer veel en vind Instagram heel waardevol, maar het zorgt ook voor FOMO. Zo van: ik moet op Insta kijken, want anders mis ik een waardevolle les van x of weet ik niet wat y heeft gedaan als ik die binnenkort spreek of voelt z zich niet gesteund als ik niet even reageer voor het algoritme. Dus we maken niet alleen onszelf maar ook elkaar afhankelijk van social media (en een beetje gek, dat ook). Mijn offline periode (in ieder geval in zelf delen en berichtjes antwoorden) begint over anderhalve week. Heb er zin in. Zeker na jouw mooie blog. Dank je wel hiervoor, lieve Anne.
Ja, inderdaad, we houden het ook met zijn allen in stand! Maar ik herken precies wat je zegt ook, ook ‘voelt z zich niet gesteund als ik niet even reageer voor het algoritme’. Gedoe is het. Tot woensdag 🥰
Wat een leuke blog weer. Herken mezelf in veel van wat je zegt. Afschaffen is niet de oplossing, maar er gebalanceerd mee om gaan is me ook nog niet gelukt…
Thanks! Hoop dat je ook iets hebt aan de andere blog , mijn nieuwe ‘regels’ lijken voor mij echt al wel te werken. (Merkte ik gisteren, haha, dus het onderzoek loopt nog niet lang)